პრესრელიზები

15 ივნისს, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებამ (ISFED) 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების წინა პერიოდის გარემოს შეფასების დოკუმენტი წარმოადგინა, რომელიც მოიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ოფიციალურად დაწყებამდე ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური და სამართლებრივი გარემოს, მათ შორის, საარჩევნო კანონმდებლობის მიმდინარე რეფორმის, პოლიტიკური პარტიების საქმიანობის, აგრეთვე, მედიასა და სახელმწიფო უწყებებში მიმდინარე პროცესების შეფასებას.

2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნები სხვა მსგავსი არჩევნებისგან გამორჩეული მოვლენაა.  რადგან მისი შედეგები უშუალოდ გასაზღვრავს არა მხოლოდ მუნიციპალური ორგანოების დაკომპლექტებას, არამედ რიგგარეშე საპარლამეტო არჩევების ჩატარების ბედს. იმ შემთხვევაში, თუ მმართველი პარტია, “ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო”, პროპორციული წესით ხმათა 43%-ზე ნაკლებს მიიღებს, რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნები უნდა გაიმართოს. ამასთან, თვისებრივად განსხვავებული ორი არჩევნების ერთმანეთთან დაკავშირება იწვევს არჩევნების დანიშნულების აღრევას და ზეგავლენას ახდენს ამომრჩევლის ქცევაზე.

ევროპული საბჭოს პრეზიდენტის შუამავლობით პარტიებს შორის შემდგარმა შეთანხმებამ ქვეყნის ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე რთული პოლიტიკური კრიზისი განმუხტა და  ბიძგი მისცა საარჩევნო რეფორმის პროცესს. ამასთან, საარჩევნო კანონმდებლობის რეფორმა არა სისტემურ გაუმჯობესებას, არამედ მწვავე პოლიტიკური კრიზისიდან გამოსავლის ძიებას ემსახურებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ კანონპროექტში ასახული საკითხების ნაწილი პოზიტიურ გავლენას მოახდენს საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებაზე, კვლავ მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება ადგილობრივი თვითმმართველობის საარჩევნო სისტემის, ადმინისტრაციის დაკომპლექტების, საარჩევნო დავების რეგულირებისა და არჩევნებში ელექტრონული ტექნოლოგიების გამოყენების საკითხები. „სამართლიანი არჩევნების“ შეფასებით, წარმოდგენილი ცვლილებები არ არის საკმარისი საკანონმდებლო ჩარჩოსა და პოლიტიკური გარემოს რეალური გაუმჯობესებისათვის.

საქართველოს პარლამენტის მიერ მეორე მოსმენით მიღებული კანონპროექტი პოლიტიკური პარტიების სახელმწიფო დაფინანსებას საპარლამენტო საქმიანობაში მათ ჩართვას უკავშირებს. არსებული კანონმდებლობის მიხედვით, პარტიას დაფინანსება ეკუთვნის არჩევნებში მიღებული შედეგის შესაბამისად და მისი მიბმა პარტიის მიერ რომელიმე სხვა პირობის შესრულებაზე არათანაზომიერია და არ შეესაბამება პარტიების დაფინანსების საერთაშორისო სტანდარტებს.

მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყანაში წინასაარჩევნო კამპანია ოფიციალურად ჯერ არ გამოცხადებულა, პოლიტიკურმა ძალებმა ამომრჩევლებთან შეხვედრები და აგიტაცია უკვე დაიწყეს. ამ მხრივ, განსაკუთრებით მმართველი პარტია აქტიურობს, რომელსაც ხელი მიუწვდება ადმინისტრაციულ რესურსზეც. „ქართული ოცნების“ კამპანიის მასშტაბზე აშკარად მიუთითებს უკვე დაანონსებული მრავალმილიონიანი  სოციალური და ინფრასტრუქტურული პროექტები. ტრადიციისამებრ, ამ პროექტების შესრულება წინასაარჩევნო კამპანიის აქტიურ ფაზას ემთხვევა.  

პრემიერ-მინისტრ გიორგი გახარიას გადადგომის შემდეგ, მის მიერ დანიშნულ ან მასთან დაკავშირებულ პირთა სამსახურიდან წასვლის ტენდენციამ მასშტაბური სახე მიიღო. ზოგიერთმა პირმა სამსახურიდან იძულებით გათავისუფლების შესახებ საჯაროდ განაცხადა. ეს ტენდეცია განსაკუთრებით თვალსაჩინოა მუნიციპალურ დონეზე, სადაც მმართველმა პარტიამ პოლიტიკურად არასანდო პირების გათავისუფლება დაიწყო. ამგვარი პრაქტიკა კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ საქართველოში საჯარო სამსახური ჯერ კიდევ შორსაა აპარტიულობის სტანდარტის დაცვისაგან.

მედიაგარემო მრავალფეროვანია, თუმცა  პოლარიზების მაღალი ხარისხით გამოირჩევა. საზოგადოებას, დაბალანსებული და მიუკერძოებელი ფაქტების ნაცვლად, ძირითადად, პოლიტიკური ჯგუფების ინტერესებით ნაკარნახევი ინფორმაცია მიეწოდება. 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მსგავსად, გრძელდება მედიასაშუალებების სახელისუფლებლო და ოპოზიციური დაყოფის ტენდენცია. გამოვლინდა ჟურნალისტების მიმართ მუქარისა და თავდასხმის ფაქტებიც.

„სამართლიანი არჩევნები“ წინასაარჩევნო პერიოდს მთელი ქვეყნის მასშტაბით, 70 გრძელვადიანი დამკვირვებლის მეშვეობით, 1 ივნისიდან აკვირდება. მონიტორინგთან ერთად, 2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისთვის, ორგანიზაცია იურიდიულ დახმარებას გაუწევს საბიუჯეტო დაწესებულებებში დასაქმებულ პირებს, რომლებიც იძულებით ჩართეს საარჩევნო პროცესებში ან/და პოლიტიკური ნიშნით გაათავისუფლეს, აგრეთვე, მათ, ვისაც სოციალური დახმარება შეუწყვიტეს. „სამართლიანი არჩევნების“ იურისტები ასეთ პირებს შესთავაზებენ როგორც უფასო იურიდიულ კონსულტაციას, ასევე დახმარებას სასამართლოში საჩივრის წარსადგენად.

2021 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების წინა პერიოდის გარემოს შეფასების სრული დოკუმენტი ხელმისაწვდომია ამ ბმულზე

 

დოკუმენტის მომზადება შესაძლებელი გახდა შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) და ევროკავშირისა და ეროვნული წვლილი დემოკრატიისთვის (NED) მხარდაჭერით. გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის მხოლოდ სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებას (ISFED) და შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, აშშ მთავრობის, ევროკავშირის ან NED-ის შეხედულებებს.